Program realizowany przez Fundację Uniwersyteckich Poradni Prawnych

Grudniowy wyrok WSA – przełom w sprawie podatku VAT od bezpłatnej pomocy prawnej?

30 grudnia 2008

Najpoważniejszym źródłem problemów związanych ze świadczeniem bezpłatnej pomocy prawnej jest niewątpliwie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.; dalej: ustawa o VAT). Zgodnie z interpretacją tego przepisu przyjmowaną przez organy podatkowe, osoby i kancelarie świadczące pomoc prawną pro bono są obowiązane do odprowadzania podatku VAT od świadczonych nieodpłatnie usług. Dodatkowo, osoba, która z takich usług skorzysta, powinna potraktować wartość nieodpłatnej usługi jako swój przychód i odprowadzić od niej podatek dochodowy. W oczywisty zatem sposób obowiązujący system prawny nie tylko nie zachęca, a wręcz powstrzymuje wielu prawników i kancelarie od rozbudowywania dotychczasowej działalności pro bono. Eksperci zajmujący się prawem podatkowym twierdzą jednak, że możliwa jest również inna, bardziej korzystna interpretacja, zgodnie z którą usługi tego typu stanowiłyby część kampanii wizerunkowej kancelarii i dzięki temu nie podlegałyby opodatkowaniu.

Batalia o zniesienie podatku VAT od bezpłatnej pomocy prawnej to zatem w dużej mierze spór z Ministerstwem Finansów w sprawie interpretacji obowiązujących przepisów.
W sprawie wypowiedział się niedawno Wojewódzki Sąd Admnistracyjny w postępowaniu zainicjowanym przez Mecenasa Marcina Żuka, doradcy podatkowego z Kancelarii Gide Loyrette Nouel. Sąd uchylił dotychczasową interpretację Ministerstwa Finansów dotyczącą podatku VAT od pomocy prawnej pro bono i nakazał Ministrowi ponowne rozważenie tej kwestii. 

Niezależnie od kwestii interpretacji obowiązujących przepisów Komisja Sejmowa Przyjazne Państwo rozpatrzy w dniu 22 stycznia projekt nowelizacji ustawy o VAT w zakresie zwolnienia bezpłatnej pomocy prawnej z podatku VAT. Projekt został złożony przez Centrum Pro Bono a w jego przygotowaniu uczesniczyli ekperci podatkowi reprezentujący 18 kancelarii prawnych.